آسانسور کشتی چیست؟
با توجه به ضرورت وجود این آسانسورها در کشتیهای بزرگ و ساختار خاص و متفاوت و آنها، شرکتهای فعال و بزرگ و مطرح در حوزه آسانسور اقدام به طراحی، تولید و حتی واردات کشتی آسانسوری مینمایند. در این شرکتها آسانسورهای خاص مورد استفاده در کشتی در انواع، طراحیها و همچنین دارای عملکردهای مختلف ساخته میشود. علاوه بر موارد مذکور، آسانسور مورد استفاده در کشتی باید برای حفظ ایمنی مسافران، مجهز به تجهیزاتی خاص باشد.
آسانسور کشتی چگونه کار میکند؟
آسانسورهای دریایی به صورت آسانسورهای مخصوصی طراحی شده اند که در برابر کلیه شرایط کشتی از جمله آب و هوای نامساعد، رطوبت، غلت زدن، گودبرداری و غیره با ظرفیت بارگیری 500 تا 800 کیلوگرم و ظرفیت مسافر 5-6 نفرمقاومت میکنند. آسانسور با کمک موتور AC440V 60hz حرکت میکند که یک سیستم حرکتی با نوع کششی بسته بندی را کنترل میکند.
گفتیم که در آسانسور کشتی از تجهیزات خاصی استفاده میشود. البته همه تجهیزات آسانسورهای خاص مورد استفاده در کشتی همان تجهیزات آسانسورهای معمولی است. این نوع تجهیزات فقط در اندازه، ساختار و نحوه نصب متفاوت هستند. از جمله مهمترین تجهیزات آسانسور مورد استفاده در کشتی که ساختار و نحوه نصب آنها بسیار متفاوت است میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
چاه آسانسور
کابین مخصوص
حسگر مخصوص سنجش انحراف
سیستم محرکه
درب آسانسور
بررسی تجهیزات آسانسور مورد استفاده در کشتی
1) قفس
قاب آسانسور دریایی از استیل ضد زنگ با مواد تقویت کننده ساخته شده تا در برابر بار، دارای امتیاز مقاومت باشد.
ورق استیل با ضخامت کافی و یک ورق وینیل برای کف تهیه شده است. دیواره های جانبی دارای صفحه فولادی با ضخامت نسبتاً کمتری هستند و به گونه ای ساخته شدهاند که امکان لمس دیواره صندوق آسانسور ، تعادل و سایر سوئیچ ها از داخل قفس وجود ندارد. درب قفس یک درب کشویی از نوع فولادی است و در هر سطح تهیه میشود. تخته عامل و نرده در قفس تهیه شده است. لامپ فلورسنت و لامپ اضطراری در سقف تعبیه شده است.
2) ضد وزن
این شامل قاب استیل های شکل و قطعات چدن است که با پیچ و مهره ها بهم وصل شدهاند.
3) طناب سیم
طناب ساخته شده از استیل خفیف برای آسانسور و نسبت ایمنی با بیش از 10 طراحی شده است.
4) دستگاه سیم پیچ
دستگاه سیم پیچ مونتاژ آسانسور دریایی از نوع دندهای است. ترمزهای موتور الکتریکی و گیربکس کرم به طور محکم روی پایه ساخته شده از فولاد مونتاژ میشوند. ساخت و ساز به گونهای است که می توان عملیات متناوب را در فرکانس بالا انجام داد. ترمز از الکترومغناطیس DC است. همزمان با خاموش شدن جریان، چرخ ترمز با نیروی فنر نگه داشته میشود و در نتیجه متوقف میشود.
5) کابل آسانسور
کابل مورد استفاده مخصوص آسانسورهای دریایی است. این سیم ها دارای سیم های اصلاح (طناب های سیم گالوانیزه) است و به گونه ای طراحی شده است که بتواند با وزن کشش کابل، در تونل قفس بدون نقص کار کند.
6) کنترل پنل
کنترل پنل از نوع کف ساختمانی ضد آب است. ساخت و ساز به گونه ای است که قطعات داخلی می توانند در برابر نورد قلاب مقاومت کنند.
7) تجهیزات عملیاتی
دستگاه های زیر در پنل عامل موجود در قفس ارائه میشود:
همان تعداد دکمه های کار با تعداد کف توقف ها
دکمه توقف اضطراری
دکمه زنگ اضطراری
نشانگر چرخش و گودال
نشانگر دریچه فرار
نشانگر موقعیت
زنگ هشدار
دکمه های باز و بسته درب
سوئیچ فرود در خانه (تغییر کلید با کلید)
تجهیزات ایمنی
1) سوئیچ interlock
در درب ورودی در هر طبقه تهیه شده است. تضمین می کند که درهای کف، به غیر از سطح توقف قفس آسانسور، باز نمیشوند.
2) سوئیچ توقف اضطراری
سوئیچ توقف اضطراری در پنل عامل هم در داخل و هم در بالای قفس ارائه میشود. در مواقع اضطراری، آسانسور میتواند متوقف شود و زنگ خطر را در اتاق موتور ایجاد کند تا آنها را از وضعیت اضطراری آگاه سازند
3) ترمز
این از نوع الکترومغناطیسی DC است. هنگام کار ترمز، همزمان با قطع جریان، چرخ ترمز با نیروی فنر نگه داشته میشود.
4) سوئیچ محدود
سوئیچ های محدود در قسمت بالا و پایین صندوق آسانسور ارائه شده است تا هنگام کار با سوئیچ حد، آسانسور متوقف شود.
5) تجهیزات بافر
تجهیزات بافری در قسمت پایانی صندوق آسانسور هم برای قفس و هم در وزن مخصوص تهیه میشود. در صورت سقوط شدید، فنر بافر به حداقل رساندن خسارت کمک میکند.
6) ارتباطات
به عنوان تجهیزات ارتباطی در زمان اضطراری، دکمه زنگ اضطراری و تلفن در قفس ارائه میشود.
7) دستگاه محافظت از اضافه بار
آسانسور به گونه ای طراحی و ساخته شده است که در هنگامی که بار بیشتر از حد مجاز باشد، درب قفس باز خواهد شد و زنگ قابل شنیدن بطور مداوم درون قفس زنگ میزند.
8) سوئیچ خروج اضطراری
در صورت قطع شدن قفس در هر جای دیگری به غیر از زمین فرود و خروج اضطراری توسط مسافر باز میشود، مدار کنترل به طور خودکار قطع میشود.
9) سوئیچ نورد و گودال
سوئیچ نورد یا هنگام کار سوئیچ گودال، آسانسور به طبقه مجاور منتقل میشود، متوقف شده و قفس درب باز میشود. حدود 15 دقیقه آسانسور متوقف شده و پس از آن بطور خودکار برمیگردد و معمولاً هنگام تنظیم مجدد سوئیچ به کار خود باز میگردد و یا هیچ نوردی یا حفره ای را فراتر از حد تشخیص نمیدهد.
چاه آسانسور مورد استفاده در کشتی چگونه است؟
شاید بتوان گفت که متفاوتترین ساختار تجهیزات و قطعات آسانسور مورد استفاده در کشتی مربوط به چاه آن است. با توجه به سازه چاه آسانسور، محل نصب آن باید به صورت یکنواخت و کاملا محکم و مقاوم باشد. این محل معمولا در مکانی مستقل و در خارج از کشتی تولید شده و سپس از طریق جرثقیل در بهترین محل نصب میشود. البته شرایط و ساختار چاه آسانسور نسبت به تعداد آسانسور کشتی نیز متفاوت است. شايد در ابتدا تصور كنيم كه در يك كشتي مسافربري يا باري، بايد يك يا حداكثر دو آسانسور وجود داشته باشد، اما گفتني است كه در برخي از كشتي ها بنا به كاربري آن بيش از بيست آسانسور در انواع و اندازه هاي گوناگون وجود دارد كه شرايط چاه آسانسور بسته به نوع آن متفاوت ميباشد.
کابین آسانسور کشتی
مهمترین عامل در هر کشتی به ویژه آسانسورهای خاص مورد استفاده در کشتی تامین امنیت جان مسافران در شرایط اضطراری است. در کشتی نیز به دلیل شرایط خاص سفر و امکان بروز هر نوع اتفاقی، سازندگان کابین مورد استفاده در کشتی شرایط خاصی را برای کابین در نظر میگیرند. در این نوع کابینها درب خروج اضطراری بر روی کابین تعبیه شده است. دسترسی به درب خروج اضطراری کابین آسانسور مورد استفاده در کشتی بسیار راحت است. درون کابین نردبانی قرار گرفته است که شما میتوانید از طریق این نردبان به راحتی از کابین خارج شده و به سمت درب اضطراری بروید.
به کارگیری کابین های مخصوص:
براي آسانسورهاي ساخته شده در كشتي، به منظور ايجاد امكان دسترسي به فضاي داخل كابين در شرايط اضطراري از كابين هاي داراي درب خروج اضطراري روي كابين(Trap Door) استفاده ميشود كه معمولاً جهت سهولت دسترسي به اين درب، يك نردبان ثابت در فضاي داخل كابين تعبيه شده است. همچنين كابين مجهز به تلفن ميباشد تا در مواقع اضطراري بتوان از آن براي ارتباط با افراد مسئول ارتباط برقرار نمود.
عملکرد حسگر سنجش انحراف آسانسور کشتی چگونه است؟
کشتی به صورت شناور بر روی آب قرار دارد و دارای تکانهای بسیار زیادی است. بنابراین باید آسانسور مورد استفاده در کشتی به صورتی باشد که هنگام بروز انحراف بیش از حد کشتی توقف كرده پس از برگشتن كشتي به وضعيت مناسب دوباره به حركت در بيايد. وسيله اي كه انحراف كشتي از خط افق را تشخيص ميدهد همان انحرافسنج است كه علاوه بر كشتي هاي مسافربري در كشتي هاي باري نيز از آن استفاده ميشود.
ین قطعه ميكروسوئيچي است كه كنتاكت آن در اثر بروز انحراف از سطح افق قطع يا وصل ميشود. اين ميكروسوئيچ داراي كاربردهاي فراواني در صنايع مختلف ميباشد.
يكي از كاربردهاي آن در صنعت آسانسور، در آسانسورهاي ويژه كشتيها (Marine Elevator) است.
سیستم محرکه
شرایط سیستم موتورخانه درون آسانسور مورد استفاده در کشتی بسیار متفاوت است. از جمله این شرایط میتوان به سه مورد زیر اشاره کرد.
- ارتعاشات زیاد موتورخانه
- دمای بالا
- رطوبت نسبی بالا
با توجه به شرایط مذکور موتور آسانسور کشتی باید دارای مقاومت بسیار بالایی باشد. از آنجایی که موتور آسانسور مورد استفاده در کشتی دارای تکانها و ارتعاشات بسیار زیاد است، در شاسی زیر موتور دمپرهای مخصوصی نصب میشود. کاربرد اصلی این دمپرها کاهش لرزشها و ارتعاشات موتور آسانسورهای خاص مورد استفاده در کشتی است.
برای اطلاعات بیشتر در مورد آسانسرر و تابلو فرمان ها به لینک زیر مراجعه کنید:
چه تابلو فرمانی برای آسانسور شما مناسب تر است؟
درب طبقات
پیشتر درباره اهمیت تامین امنیت مسافران در آسانسور مورد استفاده در کشتی بسیار صحبت کردیم. در آسانسور کشتی احتمال بروز آتش سوزی و انتقال آن به وسیله چاه آسانسور بسیار زیاد است. بنابراین باید از نوعی درب طبقات استفاده کنید که در برابر آتش سوزی بسیار مقاوم باشد.
سیستم کنترل کننده مکانیکی سرعت
سیستم کنترل کننده مکانیکی سرعت از گاورنر کنترل سرعت و ترمز تشکیل شده است. از آنجایی که کشتی همراه با تکانهای بسیار زیاد است، وجود این سیستم در کشتی مورد استفاده در آسانسور ضروری است. با توجه به معلق بودن چاه آسانسور، وزنه تعادل کشتی نیز باید مجهز به سیستم کنترل کننده مکانیکی سرعت باشد. در صورتی که آسانسور مورد استفاده در کشتی مجهز به سیستم مذکور باشد، مراحل توقف کشتی توسط آن در مراحل زیر انجام میشود.
2. فعال شدن ترمز ایمنی توسط گاورنر
3. گیر کردن فکهای گاورنر به ریل راهنما
4. توقف کابین آسانسور یا وزنه تعادل